کهکشان معروف M31 یا NGC 224 که در صورت فلکی آندرومدا قراردارد. این کهکشان به همراه کهکشان راه شیری دو کهشان مارپیچی بزرگ و اصلی خوشه محلی کهکشانها هستند. این کهکشان نزدیکترین و بزرگترین کهکشان مارپیچی به زمین است. و در فاصله 52/2 میلیون سال نوری قرار دارد. این کهکشان به دلیل درخشندگی خود همواره نظر ستاره شناسان به ویژه طی یکصد سال گذشته را به خود جلب کرده است. قسمتهای مرکزی این کهکشان در شرایط دید خوب با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است و اندازه ظاهری آن نیز حدود 3× 1 درجه است. قدر آن 4/3 قدر مطلق 4/21- (قدر مطلق کهکشان با روشهای غیر مستقیم 5/20- بدست آمده است) و هسته آن به وسیله دوربین دو چشمی و تلسکوپ بسیار درخشان دیده می شود. این کهکشان اولین بار توسط عبدالرحمن صوفی، ستاره شناس ایرانی به عنوان یک ابر کوچک معرفی شده است. این کهکشان در سال 1612 زمان کوتاهی بعد از اختراع تلسکوپ توسط سیمون ماریوس مورد بررسی قرار گرفته و تا چند قرن بعد ستاره شناسان آنرا به عنوان تکه‌ای از کهکشان راه شیری و در محدوده آن در نظر می گرفتند.
طبیعت مارپیچی گونه این سحابی اولین بار توسط ایزاک روبرتز در سال 1880 به کمک یک تلسکوپ نیم متری مشاهده شد و در سال 1885 برای اولین بار یک ابر نو اختر در آن مشاهده شد که آنرا S آندرومدا نامیدند. ادوین هابل در سال 24- 1923 به کمک یک تلسکوپ 5/2 متری بازتابی به نام هوکر متعلق به رصدخانه مونت ویلسون قسمتهای بیرونی آن را به ستارگان مجزا تفکیک نمود و موفق به کشف ستارگان آبی مشابه آنچه که در خوشه های کروی کهکشان خودمان یافت می شود گردید. او به کمک رابطه دوره تناوب با درخشندگی ذاتی در موردستاره ها که متغییر و از انواع قیفاوسی بودند توانست فاصله این ستارگان را تخمین بزند. نتیجه مشاهدات نشان می‌داد که فاصله این سحابی بسیار بیشتر از مرزهای کهکشان راه شیری است یعنی این سحابی جهانی جزیره‌ای مستقل است. مشاهدات جدید که بین سال‌های 1940 تا 55توسط والتر باده به کمک تلسکوپ 5 متری هال انجام شدند نشانِ‌دادند که هسته این کهکشان با ستارگان قرمز پیر که بسیار ضعیفتر از ستارگان آبی روشن هاله اطراف کهکشان هستند پر شده است. چنین وضعیتی در کهکشان خودمان هم وجود دارد. این کهکشان از نوع Sab و قطر آن 22000 سال نوری است. احتمالاً دارای دو بازوی مارپیچی است که البته به دلیل زاویه کم قرص کهکشان باخط دید که در حدود 20 درجه است و احتمالاً اثرات گرانشی کهکشان M32 که شکل آن را به هم زده دیدن این بازوها بسیار مشکل است. با یک تلسکوپ شانزده اینچی در شرایط خوب چندین خوشه کروی اطراف آن قابل مشاهده است. این کهکشان دارای حدود 500- 400 خوشه کروی است و اندازه هاله کهکشان که شامل این خوشه‌های کروی است سه برابر هاله کهکشان راه شیری است (تعداد خوشه‌های کروی کهکشان راه شیری به 200 می رسد). محتویات فلزی ستاره‌های این خوشه‌ها از ستاره‌های مشابه در کهکشان راه شیری بیشتر است و این احتمالاً ناشی از مسیر تکاملی کندتر و نامنظم‌تر این کهکشان نسبت به کهکشان راه شیری است. تاکنون چندین نواختر و ابر نواختر در آن مشاهده شده اند و به کمک تلسکوپ‌های بزرگتر هر سال حدود 30 ستاره نواختر درآن مشاهده می‌شود. ستارگان ابرغول آبی نیز در آن مشاهده شده اند جالب است بدانید اگر خورشید در فاصله این کهکشان از زمین قرار می‌گرفت مثل ستاره‌ای از قدر 29 مشاهده می شد.دراین کهکشان چندین چشمه اشعه ایکس هم یافت شد که کاندیداهای خوبی برای وجود سیاه چاله‌ها یا ستاره‌های نوترونی به حساب می ایند. (تا سال 2004ده چشمه شناسایی شده است). این کهکشان دارای حدود 10 قمر کهکشانی است که دوتای از آنها کهکشان NGC205 یا M110 با قدر 9/8 و دیگری کهکشان NGC 221 یا M32 با قدر 2/8 است که البته در تلسکوپ‌های کوچک به صورت یک ستاره دیده می شود. مشاهدات پیوسته رادیویی در طول موج 21 سانتیمتر مربوط به هیدروژن خنثی نشان می‌دهد که هسته کهکشان از لحاظ فعالیت حدود20 بار از هسته کهکشان راه شیری ضعیفتر است. همچنین مشاهدات تلسکوپ هابل نشان می‌دهد که هسته این کهکشان از دو قسمت بسیار نزدیک هم (در فاصله 5 سال نوری از همدیگر) تشکیل شده که تحت تاثیر شدید گرانشی همدیگر هستند. احتمالاً یکی از هسته‌ها، هسته کهکشان دیگری بوده که توسط کهکشان قوی‌تر بلعیده شده است.در هسته آن ظاهرا سیاهچاله ای ابر جرم با جرم حدود ۵ میلیون برابر خورشید وجود دارد.
|
اطلاعات |
اندازه ظاهری |
فاصله -سال نوری |
قدرظاهری |
بعد-ساعت
دقیقه |
میل -دقیقه
درجه |
درصورت فلکی |
|
کهکشان مارپیچی NGC224 |
178'*63' |
2400000 |
3.4 |
00 42 |
41 16 |
آندرومدا |
خبری درباره این کهکشان از سایت آسمان پارس خرداد ۱۳۸۹
دانشمندان مرکز ستاره شناسی هاروارد- اسمیتسون با بهره گیری از رصدخانه پرتو ایکس چاندرا توانستند ابر سیاه چاله ای را در همسایگی کهکشان راه شیری شناسایی کنند.طی 10 سال پیاپی، رصدخانه پرتو ایکس چاندرا سازمان فضایی ناسا به بررسی کهکشان آندرومدا پرداخت و نتایج حاصل از 300 ساعت مشاهدات ، داده های منحصر به فردی از نزدیکترین سیاه چاله خارج از کهکشان راه شیری، در اختیار اخترشناسان قرار داده است.
به عقیده دانشمندان همه کهکشان ها از جمله کهکشان راه شیری، ابر سیاه چاله ای را در مرکز خود جای داده اند که میلیون ها بار از خورشید بزرگتر است.در فاصله ای کمتر از 3 میلیون سال نوری از سیاره زمین، کهکشان آندرومدا (ام 31)* قرار دارد و به لطف همین نزدیکی اختر شناسان توانسته اند به بررسی دقیق ابر سیاه چاله مرکزی این کهکشان بپردازند.درست همانند کهکشان راه شیری، سیاه چاله مرکزی آندرومدا نسبتا آرام است.در واقع این سیاه چاله به نسبت 10 به میلیون از آنچه که دانشمندان با توجه به گاز های اطراف آن انتظار داشتند، کم سو تر است.
ژیون لی از مرکز ستاره شناسی هاروارد- اسمیتسون در این باره می گوید: ابر سیاه چاله های مرکزی در کهکشان های راه شیری و آندرومدا فوق العاده ضعیف هستند و دو "پاد- اخترنما"** کشف شده در آندرومدا همانند یک لابراتوآر فضایی به ما امکان داده اند تا ضعیف ترین فعل و انفعالات را در ابر سیاه چاله مرکزی این کهکشان مشاهده کنیم.مطالعاتی که از سال 1999 تا سال 2006 میلادی توسط رصدخانه فضایی چاندرا انجام شد ، حاکی از وضعیتی آرام در آندرومدا بود ، اما در ششم ژانویه سال 2006 میلادی، ناگهان سیاه چاله مرکزی این کهکشان در اثر فوران عظیمی از پرتو های ایکس، صدبرابر درخشان تر شد. این نخستین بار بود که چنین رویدادی از ابر سیاه چاله ای در همسایگی ما مشاهده می شد.
پس از آن اتفاق، آندرو مدا باز هم در وضعیتی آرام و یکنواخت به سر می برد اگر چه درخشش کهکشان 10 بار بیشتر از قبل شده است. فوران پرتو های ایکس در واقع ناشی از سقوط مقادیر زیادی ماده به درون ابر سیاه چاله مرکزی کهکشان بوده است، فرایندی که هم اکنون نیز در ابعادی کوچکتر ادامه دارد.کریستین جونز از مرکز ستاره شناسی هاروارد- اسمیتسون می افزاید: ما یافته هایی پیرامون اتفاقاتی که در اطراف سیاه چاله مرکزی آندرومدا می افتد، در دست داریم اما این اطلاعات شامل همه جزئیات نمی شود.
هنوز علت فوران سال 2006 سیاه چاله کاملا روشن نیست، اما ممکن است به خاطر انتشار ناگهانی انرژی میدان های مغناطیسی واقع در صفحه اطراف سیاه چاله باشد که به طور ناگهانی به یکدیگر متصل شده و نیروی فراوانی تولید کرده اند.
به احتمال زیاد، ابر سیاه چاله مرکزی در "ام 31" همچنان به تغذیه کردن از باد های ستاره ای از ستاره مجاور و یا مواد موجود در ابر های بزرگ گازی که در حال سقوط به داخل آن هستند، ادامه می دهد.همچنان که سیاه چاله به بلعیدن مواد ادامه می دهد، جریانی عظیم از پرتو های ایکس با شدت از دو سوی آن به سوی فضا روانه می شوند.
ژیون لی در پایان افزود: بررسی فرایند هایی که در چنین سیاه چاله هایی اتفاق می افتد بسیار مهم است ، زیرا پیوستن مواد به ابر سیاه چاله ها یکی از بنیادی ترین مراحل در فرایند تغییر تدریجی کهکشان ها است.
نتایج این تحقیقات که در دویست و شانزدهمین نشست انجمن نجوم آمریکا در میامی (واقع در ایالت فلوریدا) ارائه شد، حاکی از آن است که همانند سایر کهکشان ها، وضعیت نسبتا آرام و در عین حال رفتارهای نامنظم ابر سیاه چاله مرکزی کهکشان راه شیری ، امری کاملا عادی است.
در سایت زیر عکسی بزرگ از این کهکشان آمده است:
http://www.eyelinemedia.com/Astro/m31big.jpg
در سایت زیر عکسی که در طول موجهای مادون قرمز تهیه شده وجود دارد
http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap070721.html