منظور از دهانه ورودی نور اندازه قطر آیینه در تلسکوپ بازتابی و یا قطر عدسی در تلسکوپ شکستی است. هر چه اندازه دهانه بیشتر باشد مقدار نور ورودی به سیستم هم بیشتر شده و قدرت تفکیک یاتوانایی تلسکوپ در جداسازی دو تصویر نقطه‌ای نزدیک به هم نیز افزایش می‌یابد. از اندازه دهانه می توان به تخمینی از حداکثر بزرگنمایی قابل استفاده در تلسکوپ دست یافت. حداکثر مقدار بزرگنمایی از لحاظ تئوری 2 برابر قطر دهانه بر حسب میلیمتر یا 50 برابر بر حسب اینچ می‌باشد. مثلاً حداکثر مقدار بزرگنمایی یک آیینه تلسکوپ با قطر 150 میلیمتر و 300 برابر است. البته مقدار بزرگنمایی که در آن تصویر کیفیت بهتری دارد تقریباً نصف این مقدار یعنی 150 برابر است. از یک طرف وضعیت جو اندازه بزرگنمایی بیشینه را محدود می کند و از یک طرف تحلیل موجی نور.
منظور از دهانه بند وسیله ای است که بکمک آن از مساحت موثر آیینه یا عدسی کاسته می شود.دهانه بند می تواند به شکل نواری دایروی باشد که لبه بیرونی آیینه یا عدسی را می پوشاند.