صورت فلکی جدی

 یکی از صورتهای فلکی بسیارقدیمی در نیمکره جنوبی آسمان که به شکل بز یا ترکیبی از بز وماهی تصور می شود.

پیشینیان ما ، در منطقه دریای مدیترانه و خاورمیانه علاقه زیادی به موجودات افسانه ای داشتند ؛ موجوداتی خیالی که از ترکیب اعضای موجودات واقعی و معمولی شکل می گرفتند از قبیل " مینو تاروس " ( هیولای آدم خوار با سر گاومیش) و انسانهای اسب پیکر. عجیب تر از آنها بزماهی است ،  که قبلا" در بابل قدیم نقش مهمی را بازی می کرد . یونانیان باستان بر این باور بودند که " پان " (  pan ) خدای جنگل در نبردی که خدایان علیه غولهای افسانه ای در پیش گرفتند ، برای آنکه بتواند از چنگ دشمنان فرار کند ، خود را به رودخانه ای انداخت . او می خواست مانند شماری از دیگر خدایان برای استتار خود را به شکل ماهی در آورد . چون او دیر به داخل آب پرید ، تنها نیمه پایینی او تبدیل به دم ماهی شد و سرشاخدارش به شکل بز در آمد . به این ترتیب موجود عجیب و خیالی بز ماهی خلق شد ، که بعد زئوس خدای خدایان او را به آسمان انتقال داد . صورت فلکی بزماهی را امروزه بیشتر جدی می خوانند . برای این اسم نیز افسانه ای وجود دارد . می گویند زمانی که " زئوس " نبرد بر سر قدرت را با پدرش " کرونوس " ( cronous ) آغاز کرد ، آیجیپان " (aigipan ) ، پسر خدای جنگل به شکل یک بز کوهی در کنار او قرار گرفت و از او حمایت کرد . زئوس خدای پیروزمند ، برای قدردانی از کمک "  آیجیپان " بعدا" او را به یک صورت فلکی تبدیل کرد .

 درحدود 2000 سال پیش  خورشید در زمان انقلاب زمستانی یعنی زمانی که  هنگام ظهر کمترین زاویه با افق داشته در این صورت فلکی بوده بنابراین عرض جغرافیایی 5/23- روی سطح زمین که خورشید در تابستان عمود می تابیده  با نام مدار راس الجدی شناخته می شود.در حال حاضر بدلیل حرکت تقدیمی محور زمین , خورشید درهنگام انقلاب زمستانی در این صورت فلکی نیست.

 منبع : کتاب صورتهای فلکی دکتر اوبلاکر ترجمه بهروز بیضایی