کد خبر: 5978
تاریخ انتشار: دوشنبه 18 اردیبهشت 1396 -    8 May 2017
ارسال به دوستان
الف الف

/ / / titan / /

زمانی که کریستین هویگنس این قمر درخشان را درسال 1655 کشف کرد شاید درخواب هم نمی دید این دنیای جدید شاید روزی مهمترین عضو منظومه شمسی بعد از زمین شود.اما در سالهای آغازین قرن بیستم بود که اهمیت این قمر بر همگان روشن شود.اختر شناسی با نام کاموس سولا در مقاله ای اعلام کرد علایمی روی تیتان می بیند که احتمالا" نشانه هایی از وجود ابرهای جوی است.در سال 1944 میلادی جرارد کویی پر پرتوهای خورشید را که از سطح تیتان بازتاب شده بود از منشود گذراند وبا بررسی طیف آنها نشان داد که در جو تیتان متان وجود دارد.ملاقات فضاپیماهای ویجر و پایونیر با زحل واین قمر در دهه 1980 میلادی اطلاعات بسیار باارزشی روانه زمین کرد.ابزارهای این دو فضاپیما وجود اتان ٬پروپان٬ استیلن٬آرگون وبسیاری دیگر از ترکیبات آلی را در جوی مانند زمین سرشار از نیتروژن تایید کرد. در دهه 90 تلسکوپ هابل وبرخی تلسکوپهای بزرگ زمینی اطلاعات مارا افزایش دادند تا اینکه فرود تاریخی کاوشگر هویگنس دربیست وپنجم دی 1383 که قسمتی از پروژه کاسینی بود بر سطح تیتان اطلاعات بشر از آنرا تاحد بسیار بالایی افزایش داد.مشاهدات جدید نشان می دادند که این قمر پوسته فعالی دارد.تعداد بسیار اندک گودالهای برخوردی نشان از سطح جوان وپویای آن دارد که در نتیجه حرکت صفحه های پوسته ای (تکتونیک) فرسایش ٬وزش باد واحتمالا" فعالیت های آتشفشانی پدید می آید.ابرهای زیادی در جو تیتان تشکیل نمی شود وچرخه طبیعی متان در این قمر وجود دارد یعنی مجموعه ای از دریاچه ها٬ تبخیر متان وتشکیل ابرها٬ بارندگی ها ورودهای متان مایع.بعضی شواهد نشان می دهد بارش متان در این قمر نامنظم فصلی وسیل آسا است وحتی موجب فرسایش عوارض سطحی قمر نیز شده است.تیتان با قطر 5150 کیلومتر(کمی کوچک تر از شعاع زمین وبزرگ تر از سیاره تیر)دومین قمر بزرگ منظومه شمسی وبزرگترین قمر زحل است که با کوچکترین تلسکوپها نیز در کنار سیاره مادر براحتی دیده می شود.تیتان تنها قمر منظومه شمسی است که جوی غلیظ وپرفشار دارد با حدود 1.5 برابر فشار جوی زمین در سطح دریاها.این جو غلیظ مانع دیدن عوارض سطحی تیتان شده است.

دوری تیتان وزحل از خورشید سبب شده دمای سطحی این قمر حدود 180- درجه سانتیگراد باشد(94 درجه کلوین) اما این موضوع موجب نشده همه چیز در آنجا یخزده وجامد باشد.این دما وفشار مناسب جوی هیدروکربنهایی مانند متان و اتان را درست مانند آب روی زمین در حالت مایع نگه می دارد وبا کمی تغییر دما آنها به بخار یا یخ تبدیل می شوند تا چرخه ای اقلیمی مانند آنچه روی زمین رخ می دهد پدید آید وابرها٬بارش ومناطقی دریا مانند از هیدروکربنهای مایع شکل بگیرند.

هویگنس کاوشگر اروپایی نشان داد جو تیتان بسیار مه آلود تر از آن است که پیش بینی می شده است زیرا ذرات معلق فراوانی در جو وجود دارند. کارشناسان علوم جوی با بررسی تغییر مسیر کاوشگر متوجه وجود بادهایی نیز شده اند بررسیها نشان می دادند که جو تیتان در واقع یک کمربند همرفتی بسیار بزرگ است  که گازهای گرم را از قطب جنوب به قطب شمال وگازهای سرد را از قطب شمال به قطب جنوب منتقل می کند.هویگنس هم چنین توانست امواج رادیویی فوق العاده کم فرکانسی را به شکلی تصادفی آشکارکند.سیاره شناسان از این کشف بسیار هیجان زده شده اند زیرا اگر بتوانند نشان دهند که این امواج طبیعی هستند می توانند با استفاده از آنها به کاوش ساختارهای زیر سطح تیتان بپردازند وبه احتمال بسیار اقیانوسی زیر سطحی از آب مایع را در تیتان آشکار کنند.

این کاوشگر همچنین نشان از فعال بودن هسته داخلی قمر دارد که خود برای قمری با چنین جرم کمتری نسبت به زمین عجیب به نظر می رسد چراکه باید تاکنون مواد رادیواکتیویته عامل گرمای درونی آن طی 4.5 میلیارد سال واپاشیده شده باشد.شاید لایه ای عایق مانند از یخ آب ومتان پایین تر از سطح قمر بدام افتاره باشند واز اتلاف حرارت آن جلوگیری کرده باشند.این حرارت گهگاهی موجب فوران های یخ زده ای در سطح این قمر می شود.جرم آن

جرم آن  1.34 ضربدر ده بتوان ۲۳(پرجرم ترین قمر منظومه شمسی) فاصله میانگین از زحل 1.221850 کیلومتر دوره مداری آن 15.954روز  چگالی آن 1.88 گرم بر سانتی متر مکعب دوره حرکت وضعی آن 16 روز است بنابراین همواره یک سوی آن رو به زحل است.


خبری از تیتان در ژولای ۲۰۰۸ از سایت آسمان پارس

درسال 2008 فضاپیمای کاسینی دریاچه ای از هیدروکربن های مایع را در نزدیکی قطب جنوب تیتان یافت. قبل از اینکه ماموریت کاسینی آغاز شود دانشمندان وجود اقیانوس هایی از متان، اتان و دیگر هیدروکربن های سبک را بر روی تیتان پیش بینی می کردند. اما بعد از 40 بار گردش کاسینی در ارتفاع کم به دور تیتان، اطلاعات به دست آمده امکان وجود چنین اقیانوس هایی را رد کرد. ولی وجود هزاران شبه دریاچه بر روی این قمر شگفت انگیز را هیچ گاه نمی توان انکار کرد. کاسینی با استفاده از طیف سنج نقشه بردار مرئی و مادون قرمز خود(VIMS) توانست دریاچه ای از اتان مایع را کشف کند. این کاوشگر همچنین توانست دریاچه دیگری را که 235 کیلومتر درازا و 7800 کیلومتر مربع مساحت دارد، کشف کند. این دریاچه Ontario Lacus نام دارد. تنها کمی بزرگتر از دریاچه Ontario (واقع در آمریکای شمالی) است و همین امر علت نامگذاری آن را می رساند. کشف چنین دریاچه هایی سبب می شود که تیتان بعد از زمین، دومین جرمی در منظومه شمسی باشد که بر روی سطح خود مایع دارد. تیتان همیشه یکی از نقاط شگفت‌انگیز منظومه شمسی بوده است. قمری که به تنهایی از پلوتو بزرگ‌تر است و داری جوی غلیظ با تشابهات بسیاری با جو سیاره ماست.(هم اکنون نیتروژن و متان موجود در جو تیتان سدی را برای مطالعه بیشتر سطح این قمر ایجاد کرده است). از آن مهمتر، بررسی‌های رادیویی و طیف‌سنجی از سالهای دور نشان داده اند که محیط داخلی این سیاره بسیار مشابه دوران زمین در شرایطی است که بذر حیات را در دل خود می‌پروراند. این قمر همیشه در پرده‌ای از ابرهای غلیظ پوشیده است و عملاً به رصد‌خانه های بزرگ زمینی و فضایی ما اجازه نمی‌دهد تا نگاهی دقیق به سطح آن بیاندازند.

کلمه تیتان به معنای عظیم الجثه  است. برای کسب اطلاعات بیشتر به سایت زیر مراجعه نمایید:

http://www.solarviews.com/eng/titan.htm

برای کسب اطلاعات درباره عوارض سطحی به آدرس زیر مراجعه نمایید:

http://planetarynames.wr.usgs.gov/Page/TITAN/target