اندازه مردمک خروجی عدسی چشمی:اگر قطر پرتوهای خروجی از عدسی چشمی در مکانی که تصویر ناشی از عدسی یا آیینه اصلی تلسکوپ شکل می گیرد و ما آنرا مردمک خروجی می نامیم در حد قطر مردمک چشم رصد کننده باشد می توان گفت که نور خروجی از عدسی چشمی بطور کامل وارد چشم می شود. چنین عدسی ای از لحاظ اندازه مردمک چشم مناسب است.
اگر اندازه آن از اندازه مردمک چشم بیشتر باشد مقداری از پرتوها وارد قرنیه چشم نمی شوند در واقع تلف می شوند.
از طرف دیگر اگر اندازه آن کمتر از قطر مردمک چشم باشد برای دیدن کل تصویر باید شخص رصد کننده چشم خود را جابجا کند.لازم به گفتن است قطر مردمک چشم انسان در زمان کودکی در حدود 7 میلیمتر وبا افزایش سن کاهش یافته وبه 3 تا 4 میلیمتر میرسد.اندازه مردمک خروجی با تقسیم نمودن فاصله کانونی چشمی بر نسبت کانونی تلسکوپ بدست می آید .برای مثال در یک تلسکوپ با نسبت کانونی f/8 اگر از عدسی چشمی با فاصله کانونی 24 میلیمتر استفاده شوداندازه مردمک خروجی 3 میلیمتر خواهد بود.بطور کلی اندازه مناسب آن بین 3تا 7 میلیمتر می باشد.
در سایت زیر اندازه مردمک خروجی تلسکوپ و حداکثر قدر قابل مشاهده توسط تلسکوپ با در نظر گرفتن کیفیت جوی،سن رصدکننده ،اندازه بزرگنمایی وقطر تلسکوپ آورده شده است.در نظر داشته باشید این رابطه تقریبی است:
http://www.nature1st.net/bogan/astro/optics/maglimit.html