ستاره های متغییر U جوزایی

ستاره های متغییر انفجاری مخرب  که دارای درخشش های ناگهانی دوره ای هستند.این انفجارات مشابه انفجارات نواختری هستند با این تفاوت که دامنه تغییرات قدر آنهاکمتر از نواخترها و در حدود 2 تا 9 قدر است .نورانی شدن آنها از مقدار کمینه تابیشینه در حدود یک یا دو روز طول می کشد ولی کاهش نور آنها از بیشینه تاکمینه بین 10 تا 1000 روز طول می کشد. افزایش نور ناشی از درخشش هایی کوچک می باشد   که با فاصله زمانی تقریبا"منظمی رخ می دهند.زمان متوسط بین دو بیشینه که در حد چند روز است دوره متوسط نامیده می شود.هر ستاره دوره متوسط زمانی مخصوص به خود را دارد که البته آنهم متغییر است.

تاکنون بیش از 400 نواختر کوتوله شناسایی شده اند.نواختر کوتوله از یک ستاره کوتوله یا زیر غول از رده طیفی K یا M  که لب روچه خود را پر کرده ویک ستاره همدم از نوع کوتوله سفید تشکیل شده است. مواد از ستاره اول که بزرگتر بوده و لب روچه را پر کرده به سمت ستاره کوتوله سفید جریان پیدا می کند واطراف آن یک قرص برافزایشی تشکیل می دهد.در بسیاری از سیستمها شاهد نقاط روشنی هستیم که از برخورد مواد بالبه های بیرونی قرص برافزایشی وانفجارهای هسته ای غنی از هیدروژن در سطح کوتوله سفید شکل گرفته اند.جرم ستاره ها بین نیم تا یک برابر جرم خورشید و دوره چرخش دو ستاره دور همدیگر بین 3 تا 15 ساعت است.بر این اساس نور یک ستاره U جوزایی دارای چهار چشمه است:1- کوتوله سفید 2- ستاره همدم  3- قرص برافزایشی  4- نقطه داغ شکل گرفته از برخورد مواد با لبه قرص بر افزایشی

آشکار شده که هرچه فاصله زمانی بین انفجارها بیشتر باشد افزایش درخشندگی هم بیشتر خواهد بود واین یعنی جمع شدن مواد بیشتر برای رخ دادن انفجارهای قوی تر هسته ای.

در رده بندی ستاره های متغییر این گونه ستاره ها با نماد UG شناخته می شوند ومطابق رفتار نوری شان به سه زیر گونه تقسیم می شوند.هر زیر گونه با نام اولین  ستاره  شناخته شده از آن نوع علامت گذاری می شود.زیرگونه اول UGSS می باشد که اولین ستاره آن SS دجاجه یا U جوزایی (U Geminorum) می باشد که هردو از اولین ستاره های شناخته شده  این زیر گونه می باشند.دوره متوسط زمانی بین انفجارات  این ستاره ها بین ده تا چند صد روز است.درخشش های این زیر گونه یا معمولی (کوتاه ) یا گسترده (بلند ) می باشد.  ستاره U  جوزایی در حدود 40 تا 103 روزه با روشنایی از قدر 14.9 به سر می برد سپس طی چند روز قدر آن به 9.5  ویا روشن تر می رسد وبعد از چند هفته نورانیت آن به حالت قبل می رسد.این ستاره دارای یک کمینه قدری کوچکی هم با فاصله زمانی 4 ساعت و11 دقیقه می باشد که ناشی از عبور ستاره همدم بزرگتر وسردتر از مقابل کوتوله سفید است. دوره زمانی SS  دجاجه نیز  50روزه و تغییرات قدر آن بین 12.4 تا 8.2 می باشد.

اولین ستاره شناخته شده زیر گونه دوم که با نام UGSU شناخته می شود ستاره SU دب اکبری است که دارای دو نوع درخشش است.درخشش های عادی که که بین 1 تا 4 روز طول می کشد دارای یک بیشینه حداکثر می باشند که بین 10 تا 20 روز طول می کشد وقدردر حداکثر نورانیت  آن بین نیم تا یک قدر از بیشینه های عادی بیشتر است.تقریبا" در تمام بیشنه های عادی زمان لازم برای رسیدن به حداکثر نور کمتر از 24 ساعت است.بعضی دارای یک مکث در بین راه رسیدن به حداکثر نور به اندازه یک تا دو ساعت هستند.این ستاره ها دارای تپش های تناوبی (Superhumps ) با دامنه های بین 0.2 تا 0.5 روی منحنی نوری اصلی هستند.

اولین ستاره شناخته شده زیرگونه سوم (UGZ )که بانام ستاره های Z  زرافه ای شناخته می شود ستارهZ زرافه می باشد.این ستاره ها گهگاهی بطور اتفاقی بین چند دوره قدر شان بین یک نورانیت متوسط بین قدر  کمینه وبیشینه ثابت می ماند.امکان دارد زمان  رسیدن به بیشینه نور چندین روز باشد.دوره تناوب درخشش ها از دو گونه قبلی کمتر وبین 10 تا 40 روز می باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ستاره ss دجاجه به سایت زیر مراجعه نمایید

http://heasarc.nasa.gov/docs/xte/Greatest_Hits/wheatley.html