اخترشناسی و طالع بینی نجومی
در طالع بینی نجومی ، بر خلاف اخترشناسی که یکی از علوم طبیعی دقیق است ، تلاش می شود با توجه به وضعیت ستارگان آسمان ، اتفاقات ، پیش آمدها و حوادث خاکی و زمینی پیشگویی شود . بر این اساس ، طالع بینها بر این باورند که چگونگی وضعیت صورتهای فلکی ، سیاره ها ، خورشید و ماه نسبت به یکدیگر به هنگام تولد هر انسان ، پیشگویی درباره خصوصیات روانی و رفتاری و حوادث زندگی آینده او را امکان پذیر می سازد . هزاران سال پیش انسان ستارگان را خداوندان یا اهریمنانی می پنداشت ، که در سیر حوادث خاکی و زمینی و سرنوشت پادشاهان و بعدها انسانهای دیگر نیز مداخله می کردند . به این ترتیب نوعی ستاره پرستی و ستاره باوری در مردم به وجود آمد ، که بسیاری از معابد و اهرام که امروزه هنوز هم پابر جا هستند ، شاهد این باورند . به تدریج این اعتقاد در مردم ایجاد شد ، که وضعیت خاص ستارگان نسبت به یکدیگر با حوادث و پیش آمدهای کاملا خاصی بر روی زمین ارتباط دارند . مثلا از کتیبه های به دست آمده از بابل باستان می دانیم که فرآیندهای گوناگون آسمانی با سیر وقوع حوادث و وقایع همزمان زمینی تطابق داشته اند . مردم بعدا از این کتیبه ها نیز برای پیشگویی استفاده می کردند ، که البته این پیشگویی ها به ندرت به وقوع می پیوستند . این گونه بود که به تدریج هنر ستاره خوانی یا طالع بینی نجومی ایجاد شد . معنا و مفهوم سیاره ها و علائم نجومی دایرة البروج یا مدار جانوری برای ما انسانها اغلب به صورتی عجیب و غریب تعیین و تعریف می شدند . به این ترتیب که مثلا" رنگ و صورت ظاهر یک سیاره نفوذ زیادی بر روی اثر و کارکرد آن داشت . سیاره مریخ قرمز رنگ را خدای جنگ نامیدند و سیاره ناهید را با نور دوست داشتنی اش ، الهه عشق نام نهادند . در صورتهای فلکی دایرةالبروج ، حمل خشمگین ، تند خو و آتشین مزاج شمرده می شد و میزان ، متوازین و آرام .
اوایل ، هنر طالع بینی نجومی تنها به پیشگویی درباره تمام یک سرزمین یا دربار یک پادشاه بسنده می کرد ، بعدها طالع بینیهای نجومی برای تک تک انسانها آنچه را که با اصطلاح طالع نما نامیده می شود ، تهیه کردند . اساس و مبنای کار وضعیت قرار گرفتن ستارگان در آسمان در زمان تولد شخص بود .
طالع بینی نجومی در سالهای 1400 تا 1650 میلادی در اروپا شکوفایی زیادی را به خود دید . ولی دانش و علوم طبیعی جدید خیلی سریع ستاره باروری را از میان مردم بیرون راند . هنر طالع بینی نجومی هر روز بیشتر نفوذ خود و به خصوص کرسیهای علمی دانشگاهی خود را از دست داد . با این وجود ، در سالهای اخیر باز صحبت بسیاری از طالع بینی نجومی در میان است ، مردم زیادی از فالگیرها و طالع بینهای نجومی می خواهند که برای آنها طالع نما تهیه کنند یا لااقل در مجله مورد علاقه خود به دنبال برج تولد خود می گردند تا ببینند که آیا مثلا" در هفته آینده مرد متولد حمل یا زن متولد اسد بخت و اقبال خوبی در شغل خود یا دریافتن شریک زندگی خود دارند یا نه ؟ . البته پیشگوییهای طالع بینی نجومی یارای مقاومت در برابر بررسیهای آماری و ارقامی را ندارند ، و اگر بخواهیم تا حدودی غیر دوستانه با موضوع برخورد کنیم می توانیین بگوییم که این پیشگوییها کم و بیش اتفاقی ، درست از آب در می آیند.
مردم زیادی سرسختانه به این موضوع اعتقاد دارند که مثلا اگر خورشید در زمان تولد آنها در علامت نجومی حمل یا دلو قرار می گرفت ، نقش مهمی را در زندگی آنها بازی می کرد . مثلا در یک کتاب طالع بینی نجومی ، توصیف زیر را درباره انسانهای متولد " دلو " می یابیم:
" بارزترین مشخصه ای که در تمام انسانهای متولد این نشانه نجومی مشترک است ، سرشت دلسوزانه ، دوستانه ، مهربانانه و بالطف و مرحمت آنهاست که در همان نگاه و برخورد اول موجب دوستی می شود و در همه جا امکان برقراری تماس سریع را به وجود می آورد . ولی این سرشت و ماهیت نباید شما را اغفال کند و فکر کنید که متولدین دلو اجازه می دهند که دیگران آنها را هدایت کنند و به آنها فرمان بدهند ، بلکه آنها همیشه می خواهند بر طبق آرزوها ، عقاید و نقشه های خودشان زندگی کنند . آنها زور و فشار یا قیومت را تحت هیچ شرط و وضعیتی نمی پذیرند . آنها همواره عقاید شخصی خود را ، اگر از جانب انسانهای محیط اطراف خود مشورتهایی بهتری نیز دریافت دارند ، با سرسختی و تعصب به عمل در می آورند . متولدین مایلند همه چیز را ، با وجود همه موانع خود تجربه کنند !
این توصیف آنقدر چاپلوسانه و تملق آمیز است که به طور حتم بسیاری از " متولیدین ماه دلو " با میل و اشتیاق آن را مطابق با خصوصیات خود می دانند و لذا این پیشگویی را باور می دارند و گمان می برند که علامت نجومی زمان تولد آنها بدرستی شخصیت روانی آنها را بیان می کند .
بدیهی است که مساله تولد انسان در زمستان یا تابستان و به عبارت دیگر این که او متولد " جدی " یا " سرطان " است ، نقش معینی در طالع بینی نجومی بازی می کند .
روان شناسان می دانند ، که نخستین برداشتهای یک نوزاد در شکل دهی وجود و نهاد بعدی او بسیار مهم اند . بدیهی است که این برداشتها در ماه دوست داشتنی ژوئن ( خرداد – تیر ) کاملا" متفاوت از ماه دسامبر ( آذر – دی ) یا ژانویه ( دی – بهمن ) است . ولی مسائل موروثی از سوی والدین نیز به همان اندازه اهمیت دارد و این امر می تواند در دو نفر که هر دو متولد " جدی " هستند کاملا متفاوت باشد . اختر طالع شناسانی که حرفه خود را بسیار جدی می گیرند ، تنها به چگونگی وضعیت استقرار خورشید به هنگام تولد یک انسان اکتفا نمی کنند ، بلکه برای او طالع نما می سازند که که در آن بسیاری از تاثیرات ستاره ای دیگر نیز نقش دارند .
بنابراین اختر طالع شناسان خود نیز این پیشگویی را که فرضا تمام " ماه دلوی ها " یا " ماه قوسی ها " در یک هفته معین سرنوشتی مشابه یکدیگر دارند ، یا دارای خصوصیات روانی تقریبا" مشابه به یکدیگرند ، بسیار ساده انگارانه می دانند . به هر حال این نظر اختر طالع شناسان از نظر مطبوعات مختلف مانعی به حساب نمی آید و آنها چنین پیشگوییهایی را در مجله های مختلف خود انتشار می دهند .
منظور از " طالع نمای نجومی " معمولا نمایش وضعیت خورشید ، ماه و سیاره ها و همچنین وضعیت نشانه های نجومی دایرةالبروج یا مدار جانوری در لحظه تولد هر انسان است . برای این کار آسمان را به 12 به اصطلاح خانه یا برج تقسیم می کنند . نخستین برج در این تقسیم بندی دقیقا" زیر افق شرقی قرار می گیرد و در پی آن 11 برج دیگر می آْیند . برج ششم دقیقا" زیر افق غربی قرار دارد ، برجهای 7 تا 12 ورای خط افق قرار می گیرند .
برجها هر یک معنا و مفهوم خاصی دارند : مثلا" برج یا خانه اول خصلت و منش و نهاد و سرشت روحی ، خانه دوم سرمایه ها و کالاهای مادی ، خانه سوم روابط با خویشاوندان و همسایگان و خانه چهارم اصل و منشا ، پدر ومادر و آداب را معین می کند . به هر حال در این مورد باید گفت که این تنها طبقه بندیهای تقریبی و عمومی است و از مورد می توان توصیفهای بیشتری را در طالع نماهای نجومی یافت . اما دوباره به بیان خانه ها باز گردیم : خانه پنجم مخصوص بخت و اقبال شرط بندی و اوقات فراغت و تفریح و خانه ششم به سلامتی اختصاص دارد . خانه هفتم برای ازدواج و شریک زندگی و نیز شرکای شغلی و تجاری و خانه هشتم برای مرگ مهم است . خانه 9 مخصوص مهاجرت و سفرهای خارج ، خانه 10 برای شغل ، خانه 11 برای دوست و خانه 12 برای دشمن است . آنها می گویند برای منش و خصلت هر انسان این مساله مهم است که کدام نشانه نجومی دایرةالبروج و کدام سیاره ها در لحظه تولد او در کدام خانه قرار داشته اند . علاوه بر آن وضعیت خورشید ، ماه و سیاره ها نسبت به یکدیگر و همچنین وضعیت این ستارگان در نشانه های نجومی دایرة البروج دارای اهمیت است . سمت الراس نیز نقش بزرگی را ایفا می کند . منظور از سمت الراس نقطه تقاطع بین دایرةالبروج و افق شرقی است . مدار جانوری یا دایرةالبروج را به سه صلیب که هر یک 4 علامت نجومی را در بر می گیرد تقسیم می کنند . مثلا " صلیب اساسی " ، علائم نجومی حمل ، سرطان ، میزان و جدی را در بر می گیرد . انسانهایی که در این علائم نجومی سمت الراس یا تجمع سیاره ای دارند ، به گفته اختر طالع شناسان بسیار فعال و پر کارند . پس از آن مثلا صلیبی با " نشانه های متغییر " وجود دارد که شامل نشانه های نجومی جوزا ، سنبله ، حوت و قوس می شود . این علائم نشاندهنده فرمانبرداری و تمایل به تسلیم و نرمش و طفره رفتن است .
و بالاخره " صلیب ثابت " نیز وجود دارد که شامل علائم نجومی ثور ، اسد ، عقرب و دلو می شود . این علائم نشاندهنده پایداری ، سرسختی و مقاومت اند .
مردم بیشتر بر این باور بودند که چهار عنصر اصلی وجود دارد که عبارتند از خاک ، آب ، آتش و باد . آنها می گفتند که جهان از این چهار عنصر ساخته شده است . این عناصر به این ترتیب تا حدودی پشتیبان عناصر شیمیایی امروزی ما یا ذرات بنیادی هستند . به این عناصر چهارگانه نیز علائم نجومی دایرةالبروج را اختصاص می دهند ، که هر سه علامت نجومی در سه گوشه چهار مثلث ( به یونانی " تریگون " ) قرار می گیرند . در این روش علائم نجومی را به " علائم آتش " شامل حمل ، اسد و قوس ( مثلث آفرینندگی ) ، " علائم باد " شامل جوزا ، میزان و دلو ( مثلث آرمانی ) ، " علائم خاک " شامل ثور ، سنبله و جدی ( مثلث مادی ) و بالاخره " علائم آب " شامل سرطان ، عقرب و حوت ( مثلث احساس ) تقسیم می کنند .
سیاره ها ، که اختر طالع شناسان ، خورشید و ماه را نیز جزو آنها می شمارند ، دارای تمایل قطبی منفی و مثبت اند و هنگامی که در علائم نجومی مخصوصی که منطقه " حکمرانی " آنهاست ، قرار می گیرند ، اثر زیادی دارند . به این ترتیب مثلا ماه هنگامی که در علامت نجومی سرطان قرار می گیرد بیشترین اثر را می گذارد . اختر طالع شناسان می گویند که خورشید بسیار با نفوذ است . در مجله هایی که طالع نما دارند ، غالبا خورشید تنها ستاره ای است که وضعیت آن با دقت مورد رسیدگی قرار می گیرد . خورشید نمودار نیروی زندگی و قدرت است . اختر طالع شناسان می گویند که خورشید در علامت نجومی شیر یا اسد فرمانروایی دارد و بر خلاف ماه تمایل قطبی مثبت دارد . اگر بخواهیم درباره نفوذهای طالع نجومی و خصوصیات هر یک از سیاره ها از این لحاظ به بحث بپردازیم ، خیلی به درازا خواهد کشید .
درباره نیروی پیشگویی طالع نماهای نجومی اعتراضها و مخالفتهای زیادی وجود دارد . بررسیهای آماری همواره چنین نتیجه داده اند که توصیفهای صحیح درباره خصوصیات رفتاری یا پیش بینی آینده شخص با توجه به علامت نجومی زمان تولد ، همواره اتفاقی درست از آب در آمده اند . توصیفهای زیبا درباره یک نوزاد نیز از طریق مطالعه دقیق خصوصیات رفتاری پدر و مادر و اطرافیانش به دست می آید ، که البته در این مورد احتیاج به علائم نجومی نیست ، بلکه بیشتر نیاز به آگاهیهای روانشناسی است . دو قلوهایی که از دو تخم جدا هستند ، ولی با وجود تاریخ تولد یکسان مشخصه های توارثی کاملا متفاوت از یکدیگر دارند ، باید طالع نماهای نجومی و خصوصیات رفتاری بسیار مشابهی داشته باشند ، که این مساله همیشه درست نیست . یا اصولا" می بایست افرادی که در زمان و مکان یکسان متولد می شوند دارای خصوصیاتی شبیه هم باشند ، حال این که اغلب این طور نیست . همچنین کسانی که به طالع نماهای نجومی عقیده دارند ، باید از خود بپرسند که چرا دقیقا زمان تولد باید در این طالع نماها این اندازه اهمیت داشته باشد . انسان با تمام اعضا و جوارهش در حقیقت مدتها پیش از تولد در شکم مادر خود زندگی می کند . البته اینکه در حال حاضر دیگر علائم نجومی و صورتهای فلکی بر یکدیگر تطابق ندارند و به عبارت دیگر علامت نجومی حمل در صورت فلکی حوت قرار دارد ، نکته جالب و در خور توجهی است . با وجود تمام این نظریات مخالف و ایرادهایی که بر طالع نماهای نجومی وارد است ، بسیاری از انسانها به نفوذ ستارگان در سرنوشت خود عقیده دارند و در کارهای خود به پیشگوییهای طالع نجومی رجوع می کنند .
منبع: کتاب صورتهای فلکی نوشته دکتراوبلاکر ترجمه بهروز بیضایی