قرار گرفتن دو جسم سماوی نسبت به زمین به گونه ای که به نظر می رسد در آسمان کنار هم باشند٬در تعریف دقیق تر زمانیکه دو جسم دارای طول سماوی یکسان باشند.
دو سیاره تیر و ناهید در دو زمان در چنین وضعیتی قرار می گیرند یکی زمانیکه بین زمین وخورشید ویا در نزدیکی آن نقطه قرار گرفته باشند ویا اینکه در سمت دیگر خورشید باشند.در حالت اول گفته می شود در وضعیت مقارنه داخلی (inferior conjunction)قرار دارند و در حالت دوم گفته می شود در مقارنه خارجی(exterior conjunction) هستند.
علاوه بر سیارات داخلی تیر وناهید ٬سیارات خارجی نیز می توانند در مقارنه خارجی قرار بگیرند.در زمانیکه سیاره ای در مقارنه باشد کشیدگی مداری آن صفر می باشد.در صورتیکه دو سیاره داخلی تیر و ناهید در مقارنه داخلی باشند ودیگر شرایط نیز فراهم باشد پدیده عبور یا ترانزیت transit رخ می دهد.
در مقارنه داخلی فاصله دو سیاره تیر وناهید با زمین به حداقل می رسد ودر زمان مقارنه خارجی نیز فاصله سیارات داخلی وخارجی با زمین به حداکثر می رسد.
مقارنه در زمان نزدیکی دو یا چند سیاره ویا بین ماه ویک سیاره نیز معنی دارد.شکل زیر وضعیت قرار گیری سیارات در مقارنه خارجی را نشان می دهد:
مقارنه ماه وخورشید
مقارنه ماه وخورشید لحظه آغاز ماه نو قمری به حساب آمده ودر مسئله رویت ماه نو یکی از پارامترهای مهم می باشد.بطور کلی دو نوع زمان مقارنه وجود دارد.یکی زمان مقارنه زمین مرکزی یا ژئوسنتریک ودیگری مکان مرکزی یا توپوسنتریک.
در مقارنه زمین مرکزی مراکز ماه زمین خورشید در یک صفحه قرار می گیرند.در مقارنه مکان مرکزی مراکز ماه وخورشید وچشم ناظر در یک صفحه قرار می گیرند.امروزه محاسبات مقارنه مکان مرکزی تنها در محاسبه زمان کسوف وخسوف کاربرد دارد.در حالیکه محاسبات زمین مرکزی در محاسبات رویت کاربرد دارد(اما بعضی رصدگران هلال به دلایل شخصی از مقارنه مکان مرکزی استفاده می کنند.)
علاوه بر این در زمان مقارنه در صورتیکه ماه در یکی از نقاط گرهی و یا در نزدیکی آن باشد خورشید گرفتگی رخ خواهد داد......منبع:مقاله ای از آقای سید قاسم رستمی
واژه های مرتبط:
مقابله